۱۳۸۸ مهر ۵, یکشنبه

بنام خداوند جان خرد برداشت بیش از حد آب از سفره های زیر زمینی تهدید جدی برای محیط زیست و کشاورزی با توجه اظهارات مدیر عامل آب منطقه کرمان در مورد برداشت بیش ازحد مجاز آب از منابع زیر زمینی منطقه کرمان ؛که باعث نشست زمین در بعضی مناطق کرمان شده است . آب های زیر زمینی یکی از منابع اصلی تامین کننده آب مردم در مناطق آب هوای خشک و نیمه خشک می باشند ؛ این آبها براي تأمين آب شرب و صنعتي در مناطق شهري در مناطق روستای جهت کشاورزی از اهميت زيادي برخوردارند و در اكثـر موارد بدون اينكه عمليات تصفيه قابل ملاحظه اي بر روي آنها انجام شود به طور مستقيم مـورد اسـتفاده قرار مي گيرند و متاسفانه بخش عظیم از کشور عزیزمان ایران جزء مناطق آب هوای خشک و نیمه خشک می باشد که به علت خشکسالی در چند سال اخیر و همچنین برداشت بیش از حد مجاز آب از سفره های زیر زمین در این نواحی تهدید جدی برای منابع طبیعی و محیط زیست آن مناطق شده است . شاید شما در منطقه زندگی کنید که روزگاری برای آشامیدن آب و یا برای کاشت محصولات کشاورزی از آب چشمه سراها و قنات ها استفاده می کردند ولی امروزه بعلت خشک شدن قنات ها و چشمه سراها ازآثار قنات ها تعداد زیادی چاه پشت سر هم که با نظمی خاص کنار هم چیده شده اند باقی مانده که اگر به لب هر کدام از چاه های بروید و سنگی به ته چاه بی اندازی دیگر صدای آب نمی شنوی و که نشانه خشکی چاه می باشد . و ازچشمه سارها هم فقط یادی در ذهن بزرگترها باقیست . یک داستان تاریخی از کم آبی در یکی از همایشی های زیست محیطی که موضوع آن آب بود یکی از اساتید دانشگاه به نام جناب آقای دکتر کردوانی سخنران جلسه بود ایشان می گفتند در ایام قدیم که شهر یزد دچار خشک سالی می شد کشاورزان یزدی از دو روش برای حفظ و نگهداری از درختان انار( که یکی از سرمایه های اصلی کشاورزان یزد بود ) در فصل گرما انجام می دادند اولین روش این بود کسانیکه وضع مادیشان مناسب بود از مغازه های یخ فروشی یخ می خریدند و در پای درختان انار خاک می کردند تا با این کار بتوانند درختهای انار را از خشک شدن نجات دهند و روش دیگر این بود که میوه کال درختان اناررا که نزدیک به رسیدن میوه بودند از درخت جدا می کردند چون اعتقاد داشتن درختان انار مانند مادری می ماند که در هنگام زایمان بنا به عللی نمی تواند کودکش را سالم به دنیا بیاورد و کودک در هنگام تولد جان مادر را تهدید می کنند اگر نوازد به دنیا بیاید باعث مرگ خود و مادر می شود لذا باید نوزاد را فدا کرد تا جان مادر نجات یابد به همین دلیل میوه های نارس برای به ثمر رسیدن احتیاج زیادی به آب دارند و به دلیل کم آبی درخت نمی تواند برای خود و میوه هایش آب تامین کند لذا برای اینکه جان درخت را برای سالهای آینده نجات دهند از خیر میوه های آن می گذرند . قنات بزرگترین کشف بشر قدیمی برای کشاورزی انسانهای اولیه بعد ازاینکه کشاورزی را کشف کردند جهت ادامه زندگی به روش کشاورزی باید مناطق را انتخاب می نمودند که همیشه برای دسترسی به آب مشکلی نداشته باشند برای همین ابتدا کنار رودخانه را برای زندگی انتخاب نمودند و با این انتخاب پایه های اولیه تمدن انسانی در کنار رودخانه آغاز شد که بعدا" کلمه آبادانی بر سر زبانها افتاد ( کلمه آبادی یعنی محلی که چند نفر برای زندگی درکنار آب انتخاب نمایند )ولی به مرور زمانه انسانه فهمیدند که در مناطق کوهستانی مخصوصا" پایین دامنه های کوه نیز امکان کشاورزی وجود دارد زیرا کوهها می توانستند آبهای را در پاییز و زمستان به صورت برف و یا باران در آنجا باریده می شد در زیر خود مانند یک آب انبارهای بزرگ ذخیره کنند و این آبها در فصل بهار و تابستان به صورت چشمه از زیر کوه خارج شوند و از این آبها برای کشاورزی استفاده کنند ولی یک مشکل وجود داشت و آن این بود که در بعضی از سالها که بارندگی در مناطق کوهستانی کم بود این چشمه ها کم آب می شدند و کشاورزان مجبور بودند این سر زمینها را ترک کنند و یا اینکه آنان در فصلهای پاییز و زمستان و بهار را در یک منطقه و فصل تابستان که با کمبود آب و علوفه روبرو می شدند به منطقه دیگرکه مشکل آب نداشتن کوچ کنند ( ییلاق و قشلاق ) در بعضی از مناطق خشک و نیمه خشک فقط در فصلهای پاییز و زمستان بارندگی دارند رودخانه ها و چشمه سارها در فصل بهار پر آب می باشند ولی در فصل تابستان و اوایل فصل پاییز که کشاورزان جهت کشت محصول احتیاج زیادی به آب دارند با کمبود آب روبرو می شوند جهت رفع این مشکل بعدا" دو راه پیدا شد یکی و ذخیره سازی آب رودخانه های در دره ها و میان شیار کوه ها بود که این عمل بعدا" نام سد سازی به خود گرفت که از آب ذخیره شده برای فصل گرما استفاده می شد ( که در این نوشته به آن نخواهیم پرداخت ) یا استفاده از آبهای زیر زمینی به وسیله چشمه و یا روش دیگری که بتوانند آبهای که در اعماق زمین ذخیره شده اند به سطح زمین بیاورند و با آن به کشاورزی به پردازند از هزاران سال پیش استفاده از آبهای سفره های زیر زمینی یکی از روشهای کشاورزی ایرانیان در مناطق نیم خشک و خشک بوده است باستان شناسان کشف کرده اند از حدود پنچ هزار سال پیش ایرانیهای قدیم با احداث قنات به بزرگترین کشف بشردر دوران قدیم دست یافتند که این شاهکار درجهان به نام ایرانیان ثبت گردیده است که بعدا" در خیلی از کشورهای دنیا مورد استفاده قرار گرفت که با حفرچاه ها آبهای زیر زمینی سطحی را به سطح زمین می آوردند و با آن زمینهای کشاورزی را آباد می کردند آثار قناتهای قدیم با قدمت پنچ هزار سال با تعداد زیادی چاه هنوز در شهرهای همچون گناباد ؛ نیشابور و دامغان به چشم می خورد و حتی می گویند شهر نیشابور که یکی از شهرهای مهم ایران بوده یکی از شهر های بوده است که بخش زیادی از آب خود راه از راه قنات تامین می کردند در دوره حمله مغولها به ایران ؛ مردم شهر نیشابوری یکی از شهرهای بودند که در برابر حمله مغولها مقاومت کردند ؛ مغولها برای اینکه بتوانند خشم خود را نسبت به مقاومت مردم نیشابوردر جنگ با مغولها نشان دهند تعداد زیادی از این چاه ها قناتهای نیشابور را با خاک پر کردند وباعث نابودی این قناتها شدند. وضعیت آبهای زیر زمین در قرن اخیر در 50 سال اخیر برای منابع آبی ایران که تامین کننده آب آشامیدنی و کشاورزی و صنعتی می باشند چهار اتفاق بزرگ افتاده است: 1- خشکسالی و کاهش بارندگی : در بعضی از مناطق ایران که روزگاری نه چندان دور ( همین ده های چهل و پنجاه و اوایل دهه شصت قرن اخیر ) شاهد بارشهای زیادی از نزولات آسمانی بودیم مثلا" در شهرستانی گلپایگان که زاده گاه اینجانب می باشد میزان بارش و برف به حدی زیاد بود که هر سال در فصل زمستان چنین نوبت برف می بارید و هر نوبت گاهی ارتفاع برف به بیش از نیم متر می رسید و به غیر ازبارش برف در زمستان ؛ باریدن باران در فصل بهار ادامه داشت و در بعضی از سالها در فصل تابستان در هنگام برداشت محصول گندم ؛ باریدن باران قطع نمی شد و کشاورزان برای قطع بارش باران و از بین نرفت محصولات خود در مساجد با پختن آش نذری و دعا و نیاش می پرداختند و حتی در بعضی از سالها به علت بالا بودن میزان بارندگی باعث بالا آمدن آبهای سطحی می شد دراواخر فصل زمستان و اوایل فصل بهار آبهای سطحی در روستا های این شهرستان به قدری بالا می آمدند که حتی از تنورهای نانوای خانه ها آب جاری می شد ( آخرین بار درسال 1358 روستا زرنجان ) و در این روستا ها ؛ اداره کشاورزی شهرستان با عملیات زهی کشی این آبها را به سمت دریاچه نمک قم هدایت می کرد .ولی در چند سال اخیر به ندرت اتفاق می افتد که برفی باریده شود و بارش باران نیزبسیار کاهش یافته است مخصوصا" خشکسالی در این جند سال اخیر بسیار شدید می باشد . 2 – توسعه صنعتی کشور ومدرن شدن کشاورزی که باعث افزایش مصرف آب شده است : با توجه به تحولات صنعتی در جهان ؛ کشور ایران نیز از این توسعه صنعتی عقب نمانده و با احداث کارخانجات مانند کارخانه های ساخت خودرو؛ کارخانه های تولید آهن و فولاد ؛ اکتشاف نفت و معادن و غیره که احتیاج زیادی به آب دارند و از طرفی توسعه صنعتی در کشاورزی نیز تحولات عظیم داشته است برعکس قدیم که کشاورزان از اسب ؛ الاغ و گاو نر و ابزارهای ساده ای همچون خیش گاو آهن برای شخم زدن زمین استفاده می کردند و در هنگام برداشت از ابزار ساده ای مانند داس استفاده می کردند که به علت ساده بودن ابزارکشاورزی میزان زمینهای کشاورزی زیر کشت بسیار کم بود به کشاورز سنتی مشهور می باشد؛ ولی با آمدن تراکتور و کمباین و دیگر ادوات کشاورزی باعث شد که مقدار زیادی زمین کشاورزی زیر کشت بروند افزایش سطح زیر کشت زمینهای کشاورزی با تکنولوژی جدید را که ( که یک کشاورز در یک روز می تواند بیش از 30 هکتار زمین را با تراکتور شخم بزند در حالیکه با گاو آهن فقط می توانست 1500متر مربع را شخم بزند) کشاورزی مدرن می نامند باعث بالا رفتن مصرف آب شده است 3 – افزایش جمعیت و زندگی شهر نشینی در پنچاه سال اخیر به علت بالا رفتن امکانات بهداشتی و کاهش مرگ میرها کودکان و همچنین بالارفتن امکانات رفاهی مردم نمودار رشد نفرات تعداد جمعیت کشور با شیب تندی رو به افزایش بوده و جمعیت کشور از 19 میلیون نفر سال 1335 به تعداد 60 میلیون نفر تا سال 1375 نفر یعنی در عرض چهل سال سه برابر و همچنین رشد جمعیت شهر نشینی از 30 درصد مردم در سال 1335 به 61 درصد جمعیت در سال 1375 که با رشد دو برابر از دیگر موارد می باشد که باعث بالا رفتن مصرف آب شده است 4 - سیاست های دولت و مردم در قبال کم آبی : در پنجاه سال اخیر بنا به شرایط کشور از جمله افزایش جمعیت و بیکاری زمین های بایر زیادی به زیر کشت رفته است که مخصوصا" در اولیل انقلاب که مردم با گرفتن زمین های بیابانی اطراف شهرها و روستا (که به زور و بدون اجازه از اداره منابع طبیعی تصرف شده است ) و همچنین واگذاری بعضی از زمینهای کشاورزی توسط هئیت های هفت نفره به بیکاران و واگذاری زمین به شرکت های زراعی و تعاونی و غیره مواردی که باعث بالا رفتن مصرف آب گردیده است . با توجه به چهار مورد بالا که نشانه دهنده افزایش میزان مصرف آب در کشور ایران می باشد و از طرفی خشکسالی های چند ساله اخیر باعث شده است که یکی از منابع تامین آب همانان استفاده از منابع آبهای زیر زمینی می باشد که با حفره چاه عمیق و نیمه عمیق مخصوصا" در مناطق بیابانی به تعداد زیاد حفر گردیده است همچنین چون دولت بر روی حفر خیلی از این چاه ها کنترلی نداشته است مردم در زمینهای که متصرف شده اند با حفر چاه های نیمه عمیق و عمیق که خیلی از آنها پروانه و جواز حفر چاه ندارد باعث نابودی قنات ها و چشمه سارها شده است و دیگر قنات ها و چشمه ها آبی برای عرضه به کشاورزان و یا مردم روستاها ندارند ولی در عوض ؛ در هر پانصد متر به پانصد متر موتوری آبی در حال فعالیت است و در حال مکیدن آب از سفره های زیر زمین هستند برداشت بیش از حد آب از سفرهای زیر زمینی در این روزها یک تهدید جدی برای محیط زیست کشور عزیزمان ایران می باشد شاید این مشکل این دفعه از کرمان شروع شده باشد ولی این معضل فردا برای همه منابع آبهای زیر زمینی سراسر ایران جدی می باشد. پشنهادات جهت رفع مشکلات منابع آبی زیر زمینی با توجه به اینکه اگر خشکسالی برای چند سال دیگر ادامه داشته باشد و همچنین برداشت بی رویه از منابع زیر زمینی آب ادامه داشته باشد می تواند باعث نابودی یکی از تامین کنندگان آب مردم شود مواردی از قبیل نشست زمین و یا پایین رفتن ارتفاع آبهای زیر زمینی که باعث خشک شدن درختان می شود و یا شور شدن این آبها می شود و دهها مورد دیگر چه باید بکنیم : الف – دولت باید از دادن مجوز جهت برداشت آبهای زیر زمینی جدا" خود داری کند و در مناطقی که احتمال برداشت آب زیاد می باشد با باطل کردن جواز بعضی از این چاه ها تا رفع خشکسالی اقدام کند (یا به علت اینکه فقط بعضی از کشاورزان متضرر شوند آب دهی چاه ها به صورت دوره ای دراین ایام در مناطق در معرض خطر قطع شود ) ب – دولت با دادن تهسیلات به کشاورزان جهت استفاده از روش های نوین کشاورزی از قبیل کشاورزی قطره ای و یا روشهای دیگر که باعث کاهش مصرف آب می شود باعث کاهش مصرف آب گردد ج – دولت با مجبور کردن صنایعی که به آب زیاد احتیاج دارند جهت بازیافت آب از فاضلابهای موجود در آن صنایع اقدام کند وهمچنین با هدایت و تصیفه فاضلاب ها به مناطق کشاورزی از پسماند آب به نحو احسن استفاده شود و یا با استفاده از تکنولوژی بارور کردن ابرها میزان بارش در کشور را افزایش دهند . د – مردم نیز به صورت داوطلب جهت کاهش برداشت آب از منابع زیر زمینی و صرفه جوی در آب جهت جلوگیری از نابودی آب جلوگیری شود .

۱ نظر:

Unknown گفت...

ایهالناس مسلمان کشی‌یکی‌از سرگرمیهای جدید برای کشورها و دولتهای مسلمان و غیره مسلمان شده. جالب اینجاست که دوستان عزیز آقای احمدی خره،چین و شوروی، قبل از شمارش آرای انتخابات به ایشون تبریک گفتند. کشور چین و شوروی یک ساعت بعد از انتخابات به آنترینژاد تبریک گفتند تو نگو اینها با هم یه قرارهایی دارند و آنهم سرگرمی هست که هر ستاشون دوست دارند و آن هم، مسلمان کشی‌. در ارومجی چین و در چچنیا شوروی و در ایران عزیز دولتها همه مشغول مسلمان کشی‌هستند.احمدی‌نژاد ممکن که خایهٔ امریکا و انگلیس را نمیمالد ولی‌ خوب خایهٔ چین و شوروی را ما چ می‌کند. هی‌نماز جمعه داد میزنم مرگ بر یهودی و صهیونیست تو نگو پولدارترین ادمهایی که شوروی را اداره میکنند یهودی هستند. هر هفته میرم نماز جمعه داد میزنم مرگ بر امریکا و مرگ بر انگلیس تو نگو مسلمان کشهای اصلی‌، چین، شوروی و همین رئیس جمهور قلابی خودمون آقای احمقی خره جنایتکار هستند.
«ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا بانفسهم»