مصاحبه با جلال مومنی فعال محیط زیستی که تازگی به دوستداران دماوند اضافه شده است ایشان متولد و بزرگ شده رینه می باشد و قرار است از امسال به عنوان یک نیروی بومی به حفاظت از دشت شقایق دماوند و خود کوه دماوند به پردازد .
دماوند به عنوان يک اثر ملي، در سال 1387 به ثبت رسيد اما از آن تاريخ تا کنون هنوز فعاليت‌هاي حفاظتي از اين اثر ثبتي صورت نگرفته و علاوه بر کشيدن جاده‌هاي متعدد در دامنه و ارتفاعات آن، معدن‌هاي برداشت پوکه دماوند هنوز فعال هستند و هر روز در حالي که بخشي از اين کوه خورده مي‌شود گرد مرگ بر دامان دماوند پاشيده مي‌شود
يکي از معادن فعال در پاي کوه دماوند
خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ گروه ميراث فرهنگي ـ دماوند به عنوان يک اثر ملي، در سال 1387 به ثبت رسيد اما از آن تاريخ تا کنون هنوز فعاليت‌هاي حفاظتي از اين اثر ثبتي صورت نگرفته و علاوه بر کشيدن جاده‌هاي متعدد در دامنه و ارتفاعات آن، معدن‌هاي برداشت پوکه دماوند هنوز فعال هستند و هر روز در حالي که بخشي از اين کوه خورده مي‌شود گرد مرگ بر دامان دماوند پاشيده مي‌شود
به گزارش CHN دماوند بلندترين و مهمترين کوه ايران است. اهميت اين کوه و حضور نام‌اش در داستان‌ها و افسانه‌ها، جلوه و هويت ويژه‌اي به آن داده است. بر همين اساس در سال 1387 و طي تشکيل پرونده‌اي، سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري اين کوه عظيم را در فهرست ميراث ملي به ثبت رساند و از آن تاريخ، دماوند نيز جز آثار ملي محسوب شد.
ثبت يک اثر به معناي حفاظت از آن اثر است. دماوند نيز از اين قائده مستثني نيست و انتظار مي‌رفت که حفاظت از اين اثر ملي پس از ثبت آن جدي‌تر دنبال شود. اما اين‌طور نشد و در حالي که انواع مشکلات، کمر اين کوه باستاني را خم کرده بود، هر روز بر تعداد معادن برداشت پوکه از آن بيشتر شد و هرگاه اعتراضي دراين‌باره به گوش مي‌رسيد، معدن‌کاران بر سرعت برداشت خود مي‌افزودند؛ گويي قصد دارند تا آخرين تکه‌هاي اين کوه را هم بردارند.
کوه دماوند به عنوان يکي از کوه‌هاي آتشفشاني جهان از جمله مهمترين کوه‌هاي معادن پوکه در ايران است. امروز از پوکه در کنار کاربري‌هاي زيادي که دارد براي سبک‌سازي بام خانه‌ها استفاده مي‌شود و به همين علت به يکي از مصالح مهم ساختمان‌سازي تبديل شده است. اما برداشت پوکه از کوه دماوند فجايع زيست‌محيطي زيادي را به همراه داشته و هر روز نيز به آن افزوده مي‌شود.
«جلال مومني»، فعال زيست محيطي در شهر رينه، در دامنه‌هاي کوه دماوند با بيان اين مطلب که سال‌ها در راه توقف فعاليت معادن پوکه دماوند تلاش شده اما هنوز نتيجه بخش نبوده به CHN گفت: «هم‌اکنون در کل دامنه دماوند، 4 معدن برداشت پوکه فعاليت مي‌کنند که با شکاف داخل اين کوه، بدنه آن را مي‌کنند و بيرون مي‌آورند.»
وي در ادامه گفت: «اين معادن در اکثر ارتفاعات دماوند مشغول هستند و حتي در ارتفاع 3800 متري هم برداشت پوکه انجام مي‌شود. اين درحالي است که بارها به غيرقانوني بودن فعاليت معدني در اين ارتفاع تاکيد شده است.»
پيش از اين در اسل 1378 اهالي رينه و دوستداران طبيعت دماوند با اعتراض به يکي از معادن فعال در در اين کوه، با مالک آن درگير شدند که منجر به زخمي شدن 7 تن از آن‌ها شد. مالک معدن با تفنگ شکاري به جمع معترضين شليک کرد اما پس از سال‌ها مجادله در دادگاه، تبرئه شد.
هرچند آن معدن تعطيل شد اما پس از سال‌ها پروانه بهره‌برداري از آن به شخص ديگري داده شد و دوباره اعتراض‌ها برخواست و آن‌هم تعطيل شد.
به گفته مومني فعاليت معدني در ارتفاعات بالاي 2500 متر غيرقانوني است ولي منابع طبيعي مجوز برداشت از اين معادن را صادر مي‌کند. بعد هم بولدوزرها به جان دماوند مي‌افتند و کوه را مي‌خورند.
خاک مرده دماوند
راه‌اندازي معادن، به خصوص در ارتفاعات بالاي دماوند مشکلات زيادي را براي اين کوه به وجود آورده است. خاک ناشي از برداشت معادن پوکه، شبيه شن و غبار و به رنگ سيمان است. اين خاک همزمان با فعاليت معدن در منطقه پخش مي‌شود و تمامي گياهان را خشک مي‌کند.
مومني دراين‌باره ميگويد: «زماني که معدني شروع به کار مي‌کند، باعث خشک شدن تمام گياهان اطراف خود مي‌شود. اين فاجعه زيست محيطي به دوران فعاليت معدن محدود نمي‌شود و حتي زماني که معدن تعطيل هم مي‌شود، ديگر علف و گياهي در اطراف آن نمي‌رويد.»
به گفته وي 35 سال قبل معدني در دماوند براي برداشت پوکه باز شد و چندسال هم فعاليت کرد. در همان زمان‌ها اين معدن تعطيل شد اما هنوز هم ديگر علفي در کنار آن و حتي تا فاصله‌هاي دورتر نروئيد.
وي تاکيد مي‌کند که بخشي از دشت‌هاي شقايق و لاله وحشي دماوند به دليل فعاليت معادن پوکه از بين رفته‌اند و ديگر هم جايگزين نشده‌اند.
خط‌کشي بر اندام دماوند
بازگشايي معادن در کوه دماوند علاوه بر فجايع زيست محيطي مداخلات ديگري نيز به همراه دارد. از جمله اين مداخلات مي‌توان به کشيدن راه‌هاي ارتباطي و جاده‌هاي خاکي براي دسترسي به معدن اشاره کرد.
مومني ميگويد: «امروز اگر از بالا به کوه دماوند نگاه کنيد، مي‌بينيد که اندام‌اش را پر از خط‌کشي‌هاي نامنظم کرده‌اند و گويا با چاقويي به جان اين کوه افتاده‌‌اند.»
وي در ادامه ميگويد: «از معادن فعال در کوه دماوند امروز بيش از 400 کاميون پوکه در روز استخراج مي‌شود. براي رفت و آمد اين کاميون‌ها جاده‌هايي کشيده شده است که تا پيش از اين نبودند. اين جاده‌ها چهره کوه را از بين برده‌اند و منظر تاريخي‌اش را تخريب کرده‌اند.»
خفاش های کوه را نکشید
دماوند از جمله کوه‌هايي است که تنوع زيستي جانوري دارد. غارهاي اين کوه‌ها محل زندگي ميليون‌ها خفاش است که شايد ساليان درازي در اين‌جا ساکن شده‌اند.
مومني دراين‌باره ميگويد: «سال‌هاي پيش به غارهاي دماوند سر زدم و شايد بيش از ميليون‌ها خفاش در اين غارها زندگي مي‌کردند. اما امروز که به برخي از آن‌ها مراجعه کردم تعداد آن‌ها خيلي کم شده است. به جرات مي‌توان گفت که به 100هزارتا خفاش هم نمي‌رسد.»
به گفته وي علت کشتن خفاش‌ها هنوز به درستي مشخص نيست اما هر روز بر تعداد کساني که اين‌کار را مي‌کنند افزوده مي‌شود و از سوي ديگر خفاش‌ها هم کم‌کم از دماوند مي‌روند.
مومني درباره کشتن خفاش‌هاي مي‌افزايد: «با روشن کردن لاستيک و ايجاد دود در داخل اين غارها خفاش‌ها را بيرون مي‌کشند و آن‌ها را مي‌کشند. گاهي هم با انداختن ترقه داخل اين غارها باعث خروج خفاش‌ها مي‌شوند. معلوم نيست که چرا به جان خفاش‌ها افتادند و کسي هم جلوي آن‌ها را نمي‌گيرد.»
وي ميگويد که جغدي نيم‌متري در منطقه دماوند زندگي مي‌کرد که زيبا و منحصر به فرد بود. افراد ناشناسي به جان‌اش افتادند و آن را کشتند و بعد هم خشکش کردند.
فجايع زيست‌محيطي دماوند همچنان ادامه دارد. ريختن زباله‌هاي شهري در دامنه‌هاي کوهپايه آن، احداث جاده‌هاي جديد، شکارهاي غيرقانوني حيوانات آن و بسياري موارد ديگر بخش ديگري از اين فجايع زيست‌محيطي هستند.
امروز لازم است که اين اثر ملي با دقت نظر بيشتري حفاظت شود؛ غير از اين دليلي بر ثبت آن نبود. دماوند با ريشه‌هاي عميق حضوراش در زندگي ما، بخشي از هويت ملي‌مان نيز محسوب مي‌شود که با روح و انديشه ايرانيان ارتباط دارد.
دماوند به عنوان يک اثر ملي، در سال 1387 به ثبت رسيد اما از آن تاريخ تا کنون هنوز فعاليت‌هاي حفاظتي از اين اثر ثبتي صورت نگرفته و علاوه بر کشيدن جاده‌هاي متعدد در دامنه و ارتفاعات آن، معدن‌هاي برداشت پوکه دماوند هنوز فعال هستند و هر روز در حالي که بخشي از اين کوه خورده مي‌شود گرد مرگ بر دامان دماوند پاشيده مي‌شود
خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ گروه ميراث فرهنگي ـ دماوند به عنوان يک اثر ملي، در سال 1387 به ثبت رسيد اما از آن تاريخ تا کنون هنوز فعاليت‌هاي حفاظتي از اين اثر ثبتي صورت نگرفته و علاوه بر کشيدن جاده‌هاي متعدد در دامنه و ارتفاعات آن، معدن‌هاي برداشت پوکه دماوند هنوز فعال هستند و هر روز در حالي که بخشي از اين کوه خورده مي‌شود گرد مرگ بر دامان دماوند پاشيده مي‌شود
به گزارش CHN دماوند بلندترين و مهمترين کوه ايران است. اهميت اين کوه و حضور نام‌اش در داستان‌ها و افسانه‌ها، جلوه و هويت ويژه‌اي به آن داده است. بر همين اساس در سال 1387 و طي تشکيل پرونده‌اي، سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري اين کوه عظيم را در فهرست ميراث ملي به ثبت رساند و از آن تاريخ، دماوند نيز جز آثار ملي محسوب شد.
ثبت يک اثر به معناي حفاظت از آن اثر است. دماوند نيز از اين قائده مستثني نيست و انتظار مي‌رفت که حفاظت از اين اثر ملي پس از ثبت آن جدي‌تر دنبال شود. اما اين‌طور نشد و در حالي که انواع مشکلات، کمر اين کوه باستاني را خم کرده بود، هر روز بر تعداد معادن برداشت پوکه از آن بيشتر شد و هرگاه اعتراضي دراين‌باره به گوش مي‌رسيد، معدن‌کاران بر سرعت برداشت خود مي‌افزودند؛ گويي قصد دارند تا آخرين تکه‌هاي اين کوه را هم بردارند.
کوه دماوند به عنوان يکي از کوه‌هاي آتشفشاني جهان از جمله مهمترين کوه‌هاي معادن پوکه در ايران است. امروز از پوکه در کنار کاربري‌هاي زيادي که دارد براي سبک‌سازي بام خانه‌ها استفاده مي‌شود و به همين علت به يکي از مصالح مهم ساختمان‌سازي تبديل شده است. اما برداشت پوکه از کوه دماوند فجايع زيست‌محيطي زيادي را به همراه داشته و هر روز نيز به آن افزوده مي‌شود.
«جلال مومني»، فعال زيست محيطي در شهر رينه، در دامنه‌هاي کوه دماوند با بيان اين مطلب که سال‌ها در راه توقف فعاليت معادن پوکه دماوند تلاش شده اما هنوز نتيجه بخش نبوده به CHN گفت: «هم‌اکنون در کل دامنه دماوند، 4 معدن برداشت پوکه فعاليت مي‌کنند که با شکاف داخل اين کوه، بدنه آن را مي‌کنند و بيرون مي‌آورند.»
وي در ادامه گفت: «اين معادن در اکثر ارتفاعات دماوند مشغول هستند و حتي در ارتفاع 3800 متري هم برداشت پوکه انجام مي‌شود. اين درحالي است که بارها به غيرقانوني بودن فعاليت معدني در اين ارتفاع تاکيد شده است.»
پيش از اين در اسل 1378 اهالي رينه و دوستداران طبيعت دماوند با اعتراض به يکي از معادن فعال در در اين کوه، با مالک آن درگير شدند که منجر به زخمي شدن 7 تن از آن‌ها شد. مالک معدن با تفنگ شکاري به جمع معترضين شليک کرد اما پس از سال‌ها مجادله در دادگاه، تبرئه شد.
هرچند آن معدن تعطيل شد اما پس از سال‌ها پروانه بهره‌برداري از آن به شخص ديگري داده شد و دوباره اعتراض‌ها برخواست و آن‌هم تعطيل شد.
به گفته مومني فعاليت معدني در ارتفاعات بالاي 2500 متر غيرقانوني است ولي منابع طبيعي مجوز برداشت از اين معادن را صادر مي‌کند. بعد هم بولدوزرها به جان دماوند مي‌افتند و کوه را مي‌خورند.
خاک مرده دماوند
راه‌اندازي معادن، به خصوص در ارتفاعات بالاي دماوند مشکلات زيادي را براي اين کوه به وجود آورده است. خاک ناشي از برداشت معادن پوکه، شبيه شن و غبار و به رنگ سيمان است. اين خاک همزمان با فعاليت معدن در منطقه پخش مي‌شود و تمامي گياهان را خشک مي‌کند.
مومني دراين‌باره ميگويد: «زماني که معدني شروع به کار مي‌کند، باعث خشک شدن تمام گياهان اطراف خود مي‌شود. اين فاجعه زيست محيطي به دوران فعاليت معدن محدود نمي‌شود و حتي زماني که معدن تعطيل هم مي‌شود، ديگر علف و گياهي در اطراف آن نمي‌رويد.»
به گفته وي 35 سال قبل معدني در دماوند براي برداشت پوکه باز شد و چندسال هم فعاليت کرد. در همان زمان‌ها اين معدن تعطيل شد اما هنوز هم ديگر علفي در کنار آن و حتي تا فاصله‌هاي دورتر نروئيد.
وي تاکيد مي‌کند که بخشي از دشت‌هاي شقايق و لاله وحشي دماوند به دليل فعاليت معادن پوکه از بين رفته‌اند و ديگر هم جايگزين نشده‌اند.
خط‌کشي بر اندام دماوند
بازگشايي معادن در کوه دماوند علاوه بر فجايع زيست محيطي مداخلات ديگري نيز به همراه دارد. از جمله اين مداخلات مي‌توان به کشيدن راه‌هاي ارتباطي و جاده‌هاي خاکي براي دسترسي به معدن اشاره کرد.
مومني ميگويد: «امروز اگر از بالا به کوه دماوند نگاه کنيد، مي‌بينيد که اندام‌اش را پر از خط‌کشي‌هاي نامنظم کرده‌اند و گويا با چاقويي به جان اين کوه افتاده‌‌اند.»
وي در ادامه ميگويد: «از معادن فعال در کوه دماوند امروز بيش از 400 کاميون پوکه در روز استخراج مي‌شود. براي رفت و آمد اين کاميون‌ها جاده‌هايي کشيده شده است که تا پيش از اين نبودند. اين جاده‌ها چهره کوه را از بين برده‌اند و منظر تاريخي‌اش را تخريب کرده‌اند.»
خفاش های کوه را نکشید
دماوند از جمله کوه‌هايي است که تنوع زيستي جانوري دارد. غارهاي اين کوه‌ها محل زندگي ميليون‌ها خفاش است که شايد ساليان درازي در اين‌جا ساکن شده‌اند.
مومني دراين‌باره ميگويد: «سال‌هاي پيش به غارهاي دماوند سر زدم و شايد بيش از ميليون‌ها خفاش در اين غارها زندگي مي‌کردند. اما امروز که به برخي از آن‌ها مراجعه کردم تعداد آن‌ها خيلي کم شده است. به جرات مي‌توان گفت که به 100هزارتا خفاش هم نمي‌رسد.»
به گفته وي علت کشتن خفاش‌ها هنوز به درستي مشخص نيست اما هر روز بر تعداد کساني که اين‌کار را مي‌کنند افزوده مي‌شود و از سوي ديگر خفاش‌ها هم کم‌کم از دماوند مي‌روند.
مومني درباره کشتن خفاش‌هاي مي‌افزايد: «با روشن کردن لاستيک و ايجاد دود در داخل اين غارها خفاش‌ها را بيرون مي‌کشند و آن‌ها را مي‌کشند. گاهي هم با انداختن ترقه داخل اين غارها باعث خروج خفاش‌ها مي‌شوند. معلوم نيست که چرا به جان خفاش‌ها افتادند و کسي هم جلوي آن‌ها را نمي‌گيرد.»
وي ميگويد که جغدي نيم‌متري در منطقه دماوند زندگي مي‌کرد که زيبا و منحصر به فرد بود. افراد ناشناسي به جان‌اش افتادند و آن را کشتند و بعد هم خشکش کردند.
فجايع زيست‌محيطي دماوند همچنان ادامه دارد. ريختن زباله‌هاي شهري در دامنه‌هاي کوهپايه آن، احداث جاده‌هاي جديد، شکارهاي غيرقانوني حيوانات آن و بسياري موارد ديگر بخش ديگري از اين فجايع زيست‌محيطي هستند.
امروز لازم است که اين اثر ملي با دقت نظر بيشتري حفاظت شود؛ غير از اين دليلي بر ثبت آن نبود. دماوند با ريشه‌هاي عميق حضوراش در زندگي ما، بخشي از هويت ملي‌مان نيز محسوب مي‌شود که با روح و انديشه ايرانيان ارتباط دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر