احیای اصل 50 قانون اساسی یک وظیفه دینی ؛ ملی و میهنی می باشد جناب آقای مهندس محمدی زاده ریاست محترم سازمان حفاظت محیط زیست ؛ ضمن آرزوی موفقیت برای جنابعالی از خداوند یکتا و همچنین آرزوی موفقیت برای پیشبرد اهداف و ماموریتهای سازمان حفاظت محیط زیست توسط جنابعالی برای ساختن کشوری سالم و بدون آلودگی محیط زیست ؛ برای نسلهای امروز و فردا می باشد طبق اخبار منتشرشده از جلسه معارفه جنابعالی در اولین سخنرانی خود در مسئولیت جدید از مشارکت های مردم و نقش مردم در حفاظت از محیط زیست کشور عزیزمان ایران دفاع کرده اید . وقتی سخن از مشارکت مردم در حفاظت از محیط زیست می شود دو موضوع در ذهن هر ایرانی تجسم می گردد : 1 - طبق اصل 50 قانون اساسی حفاظت از محیط زیست بر عهده همگان می باشد پس وظیفه هر ایرانی (چه شهروند و چه مسئول ) حفاظت از محیط زیست کشور می باشد 2 - کشور ایران سر زمینی بسیار پهناور وسیع می باشد که هر نقطه آن سرشار از نعمت های خدا دادی طبیعی می باشد اگر سازمان تحت امر جنابعالی بخواهد طبق استاندارد های جهانی از این نعمت ها خدا دادی حفاظت کند؛ شاید چندین برابر پرسنل موجود احتیاج به کارمند داشته باشید پس یکی ازبهترین راه های حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی استفاده از نیروی های مردمی داوطلبانه در سراسر کشور می باشد ولی جنابعالی بخوبی واقف هستید که استفاده از هر نیروی در هر اداره ؛نهاد و سازمانی احتیاج به آموزش و تجربه کاری دارد ولی خوشبختانه به دلیل زحمات جمعی از فعالین محیط زیست و مدیران قبلی سازمان تحت امر شما در چند سال اخیر تعداد زیادی از نیروهای مردمی در قالب تشکلهای زیست محیطی در عرصه های محیط زیست و منابع طبیعی در کارگاه های آموزشی خیلی از دوره های آموزش حفاظت ازمحیط زیست و منابع طبیعی گذرانده اند که این افراد آموزش دیده با حداقل امکاناتی جهت ساماندهی می توانند برای حفاظت از محیط زیست به کمک جنابعالی و سازمان حفاظت از محیط زیست بیایند با توجه به اینکه همکاری تشکلهای زیست محیطی با سازمان حفاظت محیط زیست در این چند ساله (که اینجانب در خدمت محیط زیست کشور بودم ) دارای فراز و نشیبی های فراوان می باشد لذا ابتدا در این نوشته به گذشته چند ساله همکاری تشکلهای زیست محیط با دفتر مشارکتهای سازمان محیط زیست اشاره می کنم ودر مرحله بعد به عنوان یک فعال محیط زیست پشنهاداتی جهت استفاده از مشارکتهای مردمی با سازمان محیط زیست خدمتتان ارائه می دهم دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست یکی از زیر مجموعه های سازمان می باشد که در زمان ریاست خانم دکتر ابتکار در سازمان فعالیت چشمگیری داشت در دو دوره ریاست ایشان جهت تعامل با تشکلهای زیست محیطی و مشارکت دادن آنها در حل مشکلات محیط زیست کشور و همچنین جهت بالا بردن راندمان فعالیتهای فرهنگی ؛ زیست محیطی تشکلهای زیست محیطی کشور با توجه به بودجه ای که برای این منظور در اختیار دفتر مشارکت ها قرار داده بودند از نظر نرم افزاری و سخت افزار به تشکلهای زیست محیطی کمک های می شد که این هزینه جهت برگزاری کارگاه های آموزشی یا جهت برگزاری فعالیتهای فرهنگی زیست محیطی مانند چاپ نشریه ؛ کتاب ؛ برشور و تراکتهای آموزشی یا برگزاری همایش و نشست های تخصصی ( که با حضور همه نمایندگان تشکلهای زیست محیطی از سراسر کشور برگزار شد که اینجانب در نشست های شیراز و کرمان حضور داشتم که 80 درصد از سازمانهای مردم نهاد فعال در امور محیط زیست از سراسر کشور در این نشست ها شرکت فعال داشتن ) و یا برگزاری برنامه جمعی مانند پاکسازی های نمادین جهت آگاه سازی مردم و مسئولین از خطرات که محیط زیست کشور را تهدید می کند . یکی از نکات مثبت این نشست ها ؛ تخصصی که حضورتشکلهای زیست محیطی شهرستانهای کوچک برگزار شد حضور آنان باعث می شد که تشکلهای شهرستانی نیز بتوانند فعالیتهای زیست محیطی خود را در معرض دید دیگران قرار دهند و همچنین در نشست های کار گروهها آن همایش یک تبادل اطلاعات چند طرفه از تجربه تشکلهای تهرانی و مرکز استانها و شهرهای بزرگ و شهر های کوچک انجام می شد و از طریق این نشست ها سازمان حفاظت محیط زیست می توانستن با کسب اطلاع از مشکلات و معضلات زیست محیطی شهری کوچک (از زبان فعالان محیط زیست ) جهت حل آن مشکلات با آنان همفکری و تبادل نظر کنند ( تعداد نمایندگان تشکلها در این همایش نزدیک به هزار نفربودند ) . در آن دوره انواع و اقسام کارگاه های آموزشی و تخصصی با هزینه سازمان محیط زیست ؛ جهت بالا بردن کارائی و اثر بخش شدن فعالیت های زیست محیط تشکلها در سراسر کشور برگزار می گردید . همچنین در آن ایام جهت عدم موازی کاری تشکلها شبکه های منطقه ای زیست محیطی تشکیل گردید که بالا ترین آن شبکه ملی بود و همچنین برای این شبکه ها دفتری اختصاص داده شده بود که تشکلها کوچک که امکان تهیه دفتر برایشان امکان نداشت به توانند از این دفترها برای فعالیت هایشان استفاده کنند وبرای منطقه تهران دفتر آن در خیابان خارک بود که تشکلهای زیست محیطی از این دفتر استفاده می کردند که در سال 1385 به دستور مدیر کل وقت محیط زیست استان تهران این دفتر تخلیه شد و دیگر دفتری به این امر اختصاص نیافت . دردوره خانم دکتر جوادی با عوض شدن بدنه مدیریت سازمان محیط زیست از جمله مدیرکل دفتر مشارکتهای سازمان یکی از مشکلاتی که سازمان با آن روبرو شد کاهش همکاری دفتر مشارکت های سازمان محیط زیست با سازمان های مردم نهاد و تشکلهای زیست محیطی بود با توجه مکاتبات و درخواست های انجام شد توسط تشکلهای مردمی از خانم دکتر جوادی جهت استفاده از تجربیات چندین ساله نهادهای مدنی و محیط زیستی در رفع مشکلات زیست محیطی ؛ ولی زمانیکه آقای دکتر سلاجقه مدیرکل دفتر مشارکتها بودند سازمان های مردم نهاد زیست محیطی با ایشان تماسهای داشتن ؛ ولی ایشان بعد از یک سال از سمت مدیر کلی دفتر مشارکتها استعفاء دادند که بعد از ایشان در مدت سه سال دیگر دو نفر دیگر مدیر کل دفتر مشارکتهای سازمان شدند . در دوره خانم دکتر جوادی هیچگاه جلسه ملاقات عمومی ریاست سازمان محیط زیست و نمایندگان تشکلهای فعال در محیط زیست برگزار نشد و از آنان در مورد رفع معضلات زیست محیطی کمک خواسته نشد. یکی ازمهمترین مشکلات چندین ساله فعالیت سازمانهای مردم نهاد زیست محیطی(که تعداد زیادی تشکل زیست محیطی که دوست داشتن صادقانه به محیط زیست خدمت کنند ) به علت کاهش فضای فعالیت کاری و عدم همکاری نهادهای وسازمانهای بود از چرخه فعالیتهای زیست محیطی حذف شدند ؛ بسیاری از تشکلهای محیط زیست که فعالیت خود را تعطیل نمودند می توانستن با بودجه های که برای دفتر مشارکتها منظور شده بود به ادامه فعالیت آنان کمک کند و حتی خانم دکتر جوادی می توانست برای فعالین فارغ تحصیل محیط زیست (که هر چند نفر آنان در یکی از حوزه های محیط زیستی تشکلی راه اندازی کرده بودند و حتی فعالیت های تخصصی انجام می دادند ) از طریق ارائه برنامه های صحیح به دولت ؛ برایشان در قسمت همین پروژه های مشارکتها شغل ایجاد کند که لازم نباشد آنان با تعطیل فعالیت های زیست محیطی خود به دنبال فعالیتهای اقتصادی دیگری بروند ؛ و ای کاش می توانستند از فکر ؛ ایده نیروی های مردمی که وقت خود را عاشقانه در خدمت محیط زیست گذاشته بودند استفاده کنند . آیا می دانید تشکلهای زیست محیطی که روزگاری بیش از 5 هزار عضو فعال داشتن چه آمد است ؟ ( می توانید به آرشیو عکس این تشکلها مراجعه کنید و ببینید در برنامه های نمادین جهت پاکسازی ها ی که برگزار می شد چه تعداد هوادار شرکت می کردند ) ولی امروز فقط اسمی از آنان تشکلها وجود دارد ؛ تشکلهای مانند جبهه سبز ؛ انجمن حفظ محیط کوهستان ؛ جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست و تشکل دانشجوی آوای سبز که روزگاری به عنوان پیشگامان و بانیان فعالیتهای زیست محیطی شناخته می شدند امروز با چه تعداد عضو ادامه فعالیت می دهند . در آن دوره حتی زمانیکه بخشی از محیط زیست این مملکت در خطر بود و تشکلهای زیست محیطی به تنهای برای جلوگیری از تخریب های زیست محیطی سینه سپرمی کردند هیچ حمایت حتی کلامی از آنان توسط سازمان حفاظت محیط زیست انجام نشد ( قطع درختان پارک لویزان ؛ جاده سازی در دامنه قله دماوند ؛ نگهبانی از دشت شقایق کوه دماوند ). به این نکته باید اشاره کرد نه اینکه در زمان خانم دکتر جوادی به فعالیتهای مردمی بها داده نمی شود بلکه طبق گفته های مدیرکل دفتر مشارکت های سازمان محیط زیست ؛ ایشان اعتقاد داشتن که فعالیتهای مردمی را بیشتر از طریق نیروی بسیج انجام بگیرد که جای این گلایه باقیست که ایشان می توانست به تشکلهای زیست محیطی هم اعتماد کنند و از تجربه و توان آنان نیز استفاده کنند . نکته که باید به عرض جنابعالی برسانم این است که در اکثر کشورهای که سابقه فعالیت های زیست محیطی آنان زیاد است جهت فعالیت های داوطلبانه مردمی کمک خواستن از نهادی دولتی را قبول ندارند و آن را نوعی گدائی و توهین به خود می دانند و می گویند هر تشکل زیست محیطی باید در انجام فعالیت داوطلبانه آنقدر توانا باشد که خودش بتواند گلیم خود را از آب بیرون بکشد این نظریه بسیار درستی است ولی این موضوع بیشتر در کشورهای اجرای می باشد که حداقل سازمانهای مردم نهاد آنها بیش از چهل سال فعالیت اجتماعی دارند و بسیاری از مشکلات فرهنگی مارا ندارند و از طرفی چون کمتر تشکلی در ایران پیدا می شود که بیش از ده سال فعالیت دارد لذا بسیاری نهاد مدنی از جمله نهادهای دانشجوی و غیر متخصص در ایران یا تازه تاسیس هستند و یا هنوز به آن مرحله از رشد نرسیدند که بتوانند خودشان را از دیگران بی نیاز کنند همچنین ردیف های بودجه های اختصاص یافته توسط دولت برای مشارکتهای مردمی حتما" باید جهت افزایش این نوع فعالیتها خرج شود در پایان امیدوارم که در دوره ریاست شما بر سازمان بتوانید با استفاده از تجربیات کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست و فعالین محیط زیست جهت رفع مشکلات محیط زیست کشورمان ایران اقدامات ارزشمندی انجام گیرد و در آینده نزدیک شاهد کاهش آلودگی ها زیست محیطی در سطح کشور باشیم و اما پشنهاداتی جهت استفاده از توان تشکلهای زیست محیط و سازمانهای مردم نهاد و بعضی از فعالین زیست محیطی که دوست دارند جهت حفظ محیط زیست کشور عزیزمان ایران با آن سازمان همکاری نمایند 1 - دفتر مشارکتهای مردمی سازمان با دعوت از تشکلهای و سازمانهای مردم نهاد که از نهاد قانونی کشور از جمله نیروی انتظامی ؛ اداره ثبت شرکتها ؛ سازمان ملی جوانان و یا سازمان فرهنگی هنری شهرداری مجوز فعالیت گرفتن ودر این چند ساله تجربیاتی دارند بدون هیچگونه تبعیضی از آنان جهت حفاظت از محیط زیست در خواست همکاری نمایند 2 - با توجه به اینکه ایران کشور پهناور می باشد و از نظرشاخص های زیست محیطی در حوزه های مانند آب ؛ هوا ؛ خاک ؛ جنگل ؛ مراتع ؛ بیابان ؛ کوهها و غیره به علت عدم توجه به توسعه پایداردر مقطعی از تاریخ ایران که به هر کدام از این حوزه ها آسیب های جدی وارد شده است لذا با شناسای تشکلهای که در سراسر کشور در این حوزه ها فعالیت دارند با رتبه بندی آنان ( از نظر تعداد هودار و میزان اطلاعات علمی آنان ) از توان انرژی آنان به نحو احسن استفاده شود . 3 – با توجه به اینکه بیشترین تجربه فعالیت تشکلهای زیست محیطی در حوزه کارهای فرهنگی و تحقیقات می باشد لذا واگذاری بعضی از امور در این زمینه به آنان می تواند باعث بالا رفتن کارائی آنان می گردد . 4 – یکی از مواردی که سازمانهای جهانی در چند سال اخیر پس از تجربه های فراوان به آن رسیده اند و در پروژه های زیاد به روی آن تاکید می کنند استفاده و به کار گیری از مردم محلی و بومی در پروژه های محیط زیستی می باشد و از طرفی بیشتر مناطق حافظت شده محیط زیست ایران در شهرستان ها می باشند لذا می توان با مشارکت دادن تشکلهای زیست محیطی شهرستانی و مردم بومی جهت حافظت ازاین مناطق ( مخصوصا" زمانهای که این مناطق مورد تجاوز قرار می گیرند) اقدام کرد