غذای نذری
شب عاشورای سال گذشته در خانه پدری خود در روستا زرنجان از توابع شهرستان گلپایگان در کنار پدرم بودم ( ایشان به علت کهولت سن ؛ دیگر نمی تواند در مراسمهای عزاداری شرکت کند) و درحال نوشتن گزارشی از فعالیتهای دو ساله خود از معضلات و مشکلات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در جامعه و هیئات مذهبی بودم ( با توجه به اینکه بنده پیشنهاد دهنده و مجری " طرح فرهنگی حذف و ساماندهی ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در هیئات مذهبی" بودم و در دو سال اخیر این طرح را در بعضی از محلات تهران از جمله در سال 1387در شهرک صالح آباد غرب در منطقه 19 و همچنین در سال گذشته در شهرک افسریه و مسعودیه در منطقه 15 اجرای کردم) که زنگ تلفن منزل به صدا در آمد؛ گوشی را که برداشتم ؛ پشت خط تلفن یک آقای پس از سلام و احوال پرسی خودش را معرفی کرد و گفت چون در حسینیه روستا فهمیدم که به روستای زرنجان آمدید با شما تماس گرفتم و مزاحمتان شدم تا از شما در موردی موضوعی کمک بگیریم ایشان گفت27 سال سن دارد و خیلی مایل است که ازدواج کند ولی چون بیکار است امکان ازدواج برایش فراهم نیست لذا دنبال کار می گشت و همچنین مطالبی از قبیل اینکه خدای نکرده اگر ازدواج نکند ممکن است به گناه بی افتد و صحبت های دیگر ... بنده به ایشان گفتم با توجه به مشکلات اقتصادی کشور و همچنین وضعیت استخدام و پذیرش در ادارات دولتی وکارخانجات خیلی کم می باشد و با عذرخواهی فراوان به ایشان گفتم که نمی توانم کاری برایش انجام دهم لذا ایشان خدا حافظی کرد و گوش تلفن را قطع نمود .
پس از پایان مکالمه از اینکه نمی توانستم برایش کاری انجام دهم از خودم بسیار شرمنده بودم . بعد اتمام تلفن این بار زنگ منزل به صدا در آمد؛ به دنبال باز کردن درب منزل به حیاط رفتم پس از گشودن درب حیاط ؛ شخصی دو تا ظرف غذا نذری در دست داشت پس از سلام و احوال پرسی ؛ ایشان به بنده گفت :چون فکر کردم پدر و مادرشما بعلت کهولت سن نمی توانند به مسجد و حسینیه روستا بیایند و ازغذای نذری امام حسین استفاده کنند؛ لذا از طرف مسجد این دو تا ظروف غذا را برای آنها آورده ام و ایشان غذاها را داد و خدا حافظی کرد رفت . برای گذاشتن غذاها در داخل یخچال به طرف یخچال رفتم ؛ وقتی درب یخچال را گشودم چشم به تعداد زیادی غذای نذری افتاد که در ظروف پلاستیکی در یخچال موجود بود ( بیش از بیست عدد ) در همین حین بقیه اعضای خانواده و مهمانان آن شب خانه پدری از عزاداری برگشتند و دست هر کدام از آن یک یا دوتا ظرف غذا بود؛ بنده گفتم این غذاها را برای چه کسی آوردید؛ آنان گفتند که ما در حسینیه غذا نخوردیم و آمدیم که با شما شام بخوریم ؛ بنده گفتم این همه غذا نذری در داخل یخچال است ؛ ای کاش امشب غذای نذری نمی گرفتید تا غذاهای داخل یخچال را استفاده می کردیم که مادرم گفت از این غذاهای داخل یخچال نمی توان استفاده کرد چون بعضی از این غذاها چند روز است که در داخل یخچال مانده است و امکان خوردن آن نیست ولی به خاطر نذری بودن آنها ؛ نمی دانم این غذاها را چه کار کنم؟ مادرم گفت از اول شب محرم تا امشب که شب دهم محرم می باشد اهالی روستا هر شب در مسجد و حسینیه روستا غذای نذری می دهند و بعضی از مردم نیز ظهرها در منازل غذای نذری توزیع می کنند برای همین ما هر روز هم ناهار و هم شام از غذای نذری استفاده می کنیم و اینها که نیز اضافه آمده است توسط همسایه آورده شده است .
ساماندهی نذورات مردم در طرحهای فرهنگی مانند نذری های ماندگار
تا آن شب همه افکارم به مشکلات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف پلاستیکی ؛ مخصوصا" در مراسم های مذهبی مشغول بود ولی با دیدن آن همه غذای در داخل یخچال؛ تازه فهمیدم که خود غذای های نذری (که گاهی خیلی هم اسراف می شود) نیز احتیاج به ساماندهی و کار فرهنگی جدیدی دارد برای همین چند روزی بود که افکارم را به ساماندهی نذورات متمرکز کرده ام پیش از آنکه به مطلب اصلی به پردازم چند نکته را متذکر می شوم .
الف – فلسفه نذری : تا آنجای که در کتب دینی خوانده ام و از علمای دین شنیدم در زمان پیامبر (ص)به علت اینکه اکثر افراد آن جامعه به خاطر فقرا و نداری از بعضی از نعمت های خداوند بی بهره ای بودند لذا دستور طعام دادن از طرف خداوند یکتا به پیامبراسلام نازل شد و نذر دادن کمکی از طرف اغنیا به فقرا شد ولی به مرور زمان و به خاطر شفا بخش بودن غذای نذری ؛ دیگران نیز که دارای توان مالی خوبی بودن از این غدا ها استفاده می کردند.
ب – از چهل و دو سال پیش که بنده در مراسمهای ایام عزای امام حسین(ع) و یا دیگر مراسم دینی شرکت می کنم ( از زمانیکه چهار سالگی به بعد ) تا حدود ده سال پیش؛ مردم به علت کمی درآمد و حقوق ؛ این چنان که امروزه غذای نذری می دهند در آن زمان امکان دادن غذای نذری را نداشتند؛ حتی به یاد دارم دردهه های پنجاه و شصت در شهرستان گلپایگان مردم برای دادن غذای نذری ظهر عاشورا پول جمع می کردند و آن فقط می توانستند در ظهر روزهای عاشورا به مردم در داخل مساجد غذای نذری برنج بدهند و شام شب عاشورا (شام غریبان ) نیز آبگوشت بود و بقیه روزها محرم از توزیع غذای نذری در اکثر مساجد خبری نبود و در آن ایام به علت کم پولی اکثر مردم ؛ کمتر کسی می توانست در منزل خود غذای نذری بدهد و در آن زمان بیشتردر منازل حلوا ؛ آش برگ و یا حلیم و یا شربت خیرات می کردند. که آن هم خیلی زیاد نبود. ولی در چند سال اخیر از همان روز اول محرم اکثر مساجد؛ حسینیه ها ؛ تکایا و برخی مردم در منازل خود به یاد و احترام سالار شهیدان غذای نذر؛ آش ؛ چای و شربت خیرات می کنند .
ج – طبق آمار ارائه شده توسط یکی از اعضای محترم سازمان تبلیغات اسلامی در همایش ظروف یکبار مصرف پلاستیکی فقط در سال 1385 طبق یک آمار غیر رسمی در ایران مردم بیش از 330 میلیارد تومان پول جهت نذورات برای توزیع غذای نذری در آن سال هزینه کرده اند.
برای همین چند روزی بود که به دنبال راه حلی می گشتم تا به طریقی بتوانم راه حلی برای ساماندهی غذای نذری ها هم پیدا کنم که این نذری ها بدون آنکه کمترین اسرافی در آن بشود به دست مستحقان واقعی آن برسد. از طرفی سال گذشته که در حین اجرای طرح "حذف و ساماندهی ..." یک شخص معمولی به کمک ما آمد و ایشان به موضوع جالبی اشاره کرد: ایشان می گفت در یکی از مساجد افسریه ؛ اعضای نمازگزار یک مسجد برای پولهای کمک به کارهای فرهنگی و خیریه مسجد؛ دفترچه های دارند که پولهای که به مسجد کمک می کنند در آن ثبت می گردد و شخص بانی می داند پول اهدای او کجا مصرف شده است لذا این موضوع باعث ایجاد یک جرقه در ذهن بنده شد تا یک طرح فرهنگی خوب به نظرم برسد؛ برای همین بنده نام این کار فرهنگی را نذری های ماندگار گذاشتم. لذا بابت این موضوع با دوستان و بعضی از روحانیون و کارشناسان دینی صحبت کردم که با توجه به بالارفتن سن ازدواج در میان جوانان ؛ مخصوصا" تعداد زیادی از دختران روستای که بیشتر آنها این عدم ازدواج آنان ( حدود 90 در صد ) منشاء اقتصادی دارد و هم چنین بالا رفتن سن ازدواج پسران نیز به علت بیکاری و بالا بودن هزینه های عروسی ؛ مسکن و غیره به نزدیک 30 سال رسیده است ؛ آیا این امکان وجود دارد که پول این غذاها نذری به کارهای فرهنگی جهت رفع مشکلات جوانان اختصاص یابد؟ ولی دلیل این که نام این طرح را نذری های ماندگار گذاشتم نیز به خاطر باقی ماند اثر این نذری ها در جامعه در مدت زمان طولانی می باشد اثر این نوع نذری ها می تواند تا سالها و شاید تا قرنها ماندگار باشد و شخص بانی نذر با یک نذری ماندگار ثواب بیشماری برایش پیش خداوند منظور شود .
روش اجرای طرح فرهنگی نذری های ماندگاراین چنین است که چند نفر با هم تصمیم می گیرند به جای دادن غذا نذری؛ پولهای نذری خود روی بگذارند و این پول را برای مثال برای خرید یک کارخانه و یا کارگاه هزینه کنند که این کارگاه یا کارخانه وقف می گردد تا تعدادی از جوانان بیکار در این مراکز مشغول به کار شوند و شرط و تعهد اصلی این اشتغالزائی ازدواج این جوانان می باشد و همچنین با توجه به در آمد زا بودن این نوع فعالیت ها ؛ سود و در آمد حاصله از این کار دوباره در امور خیریه صرف گردد و لذا با این طرح فرهنگی نذری های ماندگار می توان به دو هدف رسید :
1 - بیکاری را در جامعه کاهش داد که با کاهش بیکاری خیلی از مشکلات اجتماعی و ناهنجاری های جامعه نیز کاسته می شود. ( چون بیکاری مادر خیلی از مریضی هاست )
2 - به کسانیکه پولهای خود را در این کار خیریه مصرف می کنند یک دفترچه های داده می شود که به صورت دفترچه سهام می باشد که تفاوت آن با برگ سهام در این است که این سهام قابل خرید و فروش نیست و سودی نیز به شخص بانی تعلق نمی گیرد؛ ولی شخص بانی می توانند برای خرج کردن سودی حاصل از در آمد کار فرهنگی نذری های ماندگار خود نظارت و تصمیم گیری کند که با آن سود چه کار خیر دیگری می توان انجام داد؟ و یا آن سود در کدام کار خیر استفاده شود یعنی صاحب نظر با یکبار یک نذری را ادا می کنند و این نذر سالهای سال و حتی خدای نکرده پس از مرگ بانی هنوز برایشان ثواب می آورد .
چه کسانی می توانند به این طرح فرهنگی کمک کنند؟
1 – مراجع محترم تقلید ؛ علما و کارشناسان دینی : علمای دینی باید نظر بدهند با توجه به اینکه امروز درصد زیادی از مردم به علت برکت انقلاب دیگر محتاج به گرفتن غذای نذری به این وسعت نیستند (فقط به خاطر تبرک از این غذاها استفاده کنند ) امکان عوض کردن نیت نذر ازدادن غذای نذری به کار فرهنگی ممکن است یا خیر و همچنین آنان مردم را قانع کنند که اگر کسانی تاکنون نذری نداشته اند ولی می خواهند مبلغی رابه نیت نذری خرج کنند از او بخواهند به جای دادن غذا؛ در طرح نذری های ماندگار شرکت کنند. این کار به دو دلیل مهم است:
الف - اول اینکه امام حسین (ص) و ائمه دین و دیگر علمای دین اصلا" رازی هستند نعمت های خداوند حیف و میل شود و همچنین در جامعه اسلامی کسی به خاطر فقرو نداری گناهی مرتکب شود؟
ب - دوم اینکه علمای دین خود از بانیان اجرای این طرح فرهنگی باشند: یعنی هر عالم دینی یکی از نزدیکان خود را که مورد اعتمادش می باشد جهت جمع آوری این نذری ها به مقلدین خود معرفی کند تا این شخص با جمع آوری نذری های ماندگار و با توافق نذر کننده این پولهای نذری را در جای مناسب خرج کند ( بنا به اعتمادی زیادی که مقلدین علما به ایشان دارند و می دانند که این پول نذریه ها به درست اسفاده می شود )
2 – مردم : خیرین و بانیان نذری ها با کمک به طرح فرهنگی نذری های ماندگاربه جوانان کمک کنند تا آنان نیز در این ایام سخت اقتصادی به زندگی و زندگی کردن امیدوار باشند و آنان هم با تشکیل خانواده نصف ایمان خود را کامل کنند.
3 – نهادهای متولی امور اجتماعی و فرهنگی : نهادهای همچون وزارت کشور و نیروی انتظامی ؛ وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی و دیگر سازمانها و نهاد فعال در امور فرهنگی و اجتماعی می توانند با استقبال از این طرح ؛ باعث کاهش خیلی از بحرانها وناهنجاری های اجتماعی و دینی در سطح جامعه بشوند . (که ناشی از بیکاری می باشد)
در پایان متذکر می شوم اسراف در نذری ها شاید گناهش از اسراف معمولی بیشتر باشد و امام حسین (ع) در میان ایرانیان آنقدر مورد احترام است که یک دانه از برنجش نباید دور ریخته شود و این بار بیائیم با نذورات ایشان جامعه را اصلاح کنیم
۱ نظر:
حسین اقا مراقب باش
مسلم بدان همه از بریز و بپاش این روزها به نوایی می رسند.
آن بنده خدایی هم که زن ندارد سال ها بعد تازه به این فکر می افتد که عجب خوش شانیس بوده که گرفتار اهل و عیال نشده است.
در مورد به گناه افتادن هم شما بهتر می دانید گرگی که یک بار گوشت گوسفند را بچشد همیشه پی گوسفند مفت است.
متاهل ها بیشتر سروگوششان می جنبد.
ما سنج زن و سینه زن آمورچه خانیم
حلوا شله زرد خوب می چپانیم.
ارسال یک نظر